Namazın Vacipleri Ve Sünnetleri

NAMAZIN VACİBLERİ:

1- “Allah” diye başlamak farz, “Allahu Ekber” diyerek başlamk vaciptir.  Namazlarda fatiha okumak

2- Fatıhadan sonra zammı sure okumak.

3- Namazlarda farz olan kıraatin,  ilk  iki rekatta okunması vaciptir.

4- İlk iki rekatta fatiha okuyup tekrarlamamak vaciptir.

5- Fatihayı ilk başta okumak

6- Nafile namazlarda üçüncü ve dördüncü rekatların fatihalarından sonra zammı sure okumak

7- Cuma namazının farzı ve bayram namazları dışında gündüz kılınan namazlarda kıraati sessiz okumak

8- Akşam ve yatsı namazını farzlarının ilk iki rekatlarında,
sabah namazının  farzını  Cemaatle kılınmasında,
ramazanda vitir ve teravih namazlarının her rekatında,
cuma namazının farzında kıraati sesli olarak okumak,
öğle ve ikindi namazlarının farz ve sünnetleri ile cuma namazlarının sünnetlerinde
akşam namazının üçüncü rekatı ile sünnetinde,
yatsı namazının farzının üç ve dördüncü rekatları ile sünnetlerini
vitir namazını ramazanın  haricinde kıraatini sessiz okumak vaciptir.

9- Yalnız kılanların her rekatta fatihadan önce besmele okuması vaciptir.

10- İmam-ı A’zam hazretlerine göre, vitirde, Kunut okumak da vacibtir. (Redd-ül-muhtar)

Kunut duasını bilmeyen kimse öğrenene kadar, üç kere istiğfar okur. Mesela, (Allahümmağfirli) der. Yahut bir kere (Rabbenâ âtinâ…) âyetini sonuna kadar okur

 4- NAMAZIN SÜNNETLERİ:

1- Beş vakit namaz için ve cuma namazı için ezan okumak ve her farz namaz için kamet getirmek sünnetttir. Ayrıca her farz namazın kazasından önce ezan ve kamet sünnettir. Bir çok namaz cemaatle kaza edileceği zaman ilk kılınacak için ezan okunur, sonrakiler içinse, birer kametle iktifa edilir. Kendi evlerinde yalnız başlarına farzların kılacaklar için ezan ve ikamet müstehaptır.

2-  İftitah tekbiri alırken elleri yukarı kaldırmak sünnettir. Tekbir için ellerin baş parmaklarının uçları kulak yumuşağına değecek kadar kaldırılmalıdır, kadınlar içinse, parmaklarının uçları omuzlarına kavuşacak kadar ellerini göğüs hiazasına kaldırıp, o durumda “Allahu Ekber” derler. Ellerin içi kıbleye yönelik bulunmalıdır. 3-  Tekbir için eller kaldırıldığında parmakların arasının biraz açık kalması sünnettir.

4- İmamın tekbirleri ve ve rükudan kıyama kalkarken “semiallahu limen hamideh” sözünü ve ve namazın sonunda her iki tarafa vereceği selamı cemaate işttirecek kadar sesli söylemesi sünnettir. Cemaatinde tekbirleri ve rükudan kalkarken“Allahümme Rabbena ve lekel hamd”sözünü ve selamları gizli yapmaları sünnettir. Yalnız kılan bunların her ikisinide söyler.

5- İlk tekbirden sonra gizlice “sübhaneke allahümme“yi sonuna kadar imam olsun cemaat olsun okunması sünnettir.

6- Sübhanekeden sonra euzü besmeleyi fatihadan önce okumakta sünnetdir. İmamla birlikte ise fatihayı okmayacağı için, euzü besmele okumayabilir. Fatihanın sonunda gizlice “amin” demesi de sünnettir. Yalnız kılanların her rekatta fatihadan önce besmele okuması vacibtir.

7- Erkeklerin sol ellerini göbeklerinin altına koyup sağ ellerini sol ellerinin üzerine koyup, baş ve serçe parmaklarını sol elin bileğini kavramalrı, diğer üç parmaklarınıda sol bileğin üzerine düz olarak uzatmalrı sünnettir.  Kadınlarda sağ ellerini sol ellerinin üzerine getirip, halka yapmaksızın göğüslerinin üzerinde bulundurmaları sünnettir.

8- Rükuda en az üç kere “Sübhâne Rabbiyel Azîm” demeleri secdelerde de en az üç kez “Sübhâne Rabbiyel A’lâ ” demeleri sünnettir.

9- Rükuda erkeklerin ellerinin parmaklarının açık tutarak dizlerini tutmaları sünnettir. Kadınlar rükuda parmaklarını açık tutmazlar dizlerini kavramayıp ellerini dizlerinin üzerine koyarlar.

10-Bir özür yoksa kıyamda iki ayağın arasını dört parmak açık tutmak

11-Ka’de(tahıyyata oturuş) ve celse(secdeden doğrulup beklemek)hallerinde erkeklerin sol ayaklarını yere döşeyerek üzerlerine oturmaları ve sağ ayaklarını güçlerinin yettiği kadar kıbleye doğru diklemeleri, kadınlarda sol ayaklarını sağ taraflarına yatık tutarak yere oturmaları(teverrük oturuşu) sünnettir.

12-Rükuda erkeklerin inciklerini dik tutmaları, sonra elleri, sonra yüzü, yere koymak ve secdeden kalkarkende önce yüzü, sonra elleri dizleri üzerine koyduktan sonra dizleri yerden kaldırmak sünnettir. Buna gücü yetmeyen el ile yere dayanarak da ile kalkabilir.

13-Ka’de(tahıyyatta) ve celselerde(iki secde arası)eller kıbleye yönelik olalarak oyluklar üzerinde konulup dizlerin tutması sünnettir.

14-Ka’delerdeki teşehhütlerde “Lâ ilâhe “denirken , sağ elin şehadet parmağı kaldırılıp “illallâh” denirken indirmesi sünnettir. Bunu yaparken baş parmak ve orta parmak halka yapılıp, diğer iki parmak bükülmelidir. Bu sünnetin gereği gibi yapamaması sebebi ile terkedilmesini daha evla gören alimlerde vardır.

15-Farz vacib ve müekked sünnetlerin son oturuşlarında diğer gayri müekked ve nafile namazların her oturuşlarında salli barik salavatlarını okumak sünnettir.

16-Bütün namazların sonunda salli bariklerden sonra “rabbena atina ve rabbenağfirlena” düalarını okumak sünnettir.

17-Namazların sonunda selam verirken önce sağa sonra sola selam verilmesi sünnettir.

18-Sütre edinilmesi sünnettir. Açık yerlerde namaz kılan kimse en az 60-70 santim uzunluğunda iki çubuk sağ ve sol kaşı hizasına dikmelidir. Bu mümkün değilse önüne o çubuğu önüne paralel olarak uzatmalı, bu da mümkün değilse iki omuz hizasında bir çizgi çizmelidir. Masa sandalye direk gibi şeylerde sütre olarak kullanılabilir. Cemaatle kılındığında imamın kendi önüne sütre koyması yeterlidir.

19-Musalli namazda iken önünden geçeni uyarmak için “Sübhanallah” diye uyarabilir veya eli  ile başı ile veya gözü ile işaret edebilir.

Dürül Muhtar’ın  Tercümesini S.Ebediye’den nakleden: Abdurrahman Bekir

NOT:

Hanefîlere göre namazda eller yalnız iftitah tekbiri alınırken kaldırılır Süfyân es-Sevrî ile İbrahim en-Nebaî, İbn Ebî Leylâ, Alkame, Kays, Esved b. Yezid, Âmirî, Şa’bî, Ebu’l-İshak es-Sebiî, Hayseme, Mugîre, Vekî’, Âsim b. Küleyb ve İmam Züfer’in kavilleri de budur. îbn Kasım’ın, imam Ma-lik’den rivayet ettiği meşhur ve malikilerce kabul edilen görüş de budur.

Tirmizî, “Sahâbe-i Kiram ile tabiin hazerâtından bir çoklarının kaville­ri de budur” diyor. “el-Bedâyi” isimli eserde İbn Abbas(r.a.)’ın, “Resûlullah (s.a.)’ın Cennetle müjdelediği on zat, iftîtah tekbirinden başka namazın hiç bir yerinde ellerini kaldırmazdı” dediği rivayet olunmaktadır. Başkaları Abdullah b. Mesud, Câbir b. Semure, el-Berâ b. Âzib Abdullah b. Ömer ve Ebû Said (r.a.) hazerâtının da aynı görüşü paylaştıklarını söylemişlerdir.

Hanefîlerin delili (ileride 749 numara ile gelecek olan) el-Bera b. Azib (r.a.) hadisidir. Bu hadiste; “Peygamber (s.a.) namaz için iftitah tekbiri al­dığı vakit ellerini ta baş parmakları kulak yumuşaklarına varıncaya kadar kaldırır, bir daha bunu tekrarlamazdı” denilmektedir. Mezkûr hadisi Ebû Dâvûd, et-Tahâvî ve İbn Ebî Şeybe tahrîc etmişlerdir.