Hocaya mı, Eşeğe mi İnanırsın ?

Merhum Nasreddin Hoca’dan komşusu ödünç eşek istemiş. Merhum Hoca’da:
– “Yoktur!” cevabını verince, tam o esnada Hoca’nın ahırından geldiği sanılan bir eşek anırtısı duyulmuş.
Komşu adam :
– “Hocam ayıp be! Günah be! Niye yalan söylüyorsun? Bak eşeğin sesi ahırdan geliyor ya! ”demiş.
Hoca:
-”Sana ayıp be komşu! Hocanın sözüne inanmıyorsunda eşeğin sözüne mi inanıyorsun? O ses, bitişikteki komşunun eşeğine aittir.” diye çıkışarak o önyargılı adamı paylamış.
Allahu Teala sui zan hakkında şöyle buyurmaktadır, mealen:
-“Ey iman edenler! Zannın bir çoğundan sakının. Çünkü zannın bazısı günahtır.” (Hucûrât, 49/12)

Kıyametle ilgili bir hadisi şerifte; ahir zaman da hain kimsenin emin, emin kimsenin ise hain sayılacağı belirtilmektedir.
Önyargılı kimseler hiç bir zaman hata ve kötü zandan kurtulamaz. Bunların psikolojik durumları öküzün altında buzağı arayan kimselerin konumuna uygun düşmektedir. Önyargılı kimselerin isabetli bir karar almaları çok zordur. İnsandaki önyargı ileri safhalara ulaştığında şüphecilik hastalığına dönüşür ki, şüpheciler asla huzura eremez.
Şüphecilik dinde olursa küfürdür. Zira dini inanç; imanî boyutta şüpheyi kabul etmez.
Burada yeri gelmişken şunu da açıklamamız gerekmektedir ki, akla gelen her şey zan değildir. Kalben şey doğru olarak kabul edilmediği sürece o şey zan ve şüphe olmaz. Bu hususta Eshab-ı Kiram Allah’ın Rasulüne (s.a.v.) şu mealde bir sorarlar:
-“ Ey Allah’ın Rasulü kalbimize bazen öyle kötü şeyler geliyor ki, burada onu ifade etmekten utanç duyuyoruz. O durumda ne yapalım?”
Rasululluah (s.a.v.) Efendimiz cevaben:
-“ Kalbe gelen kötü şeyi kötü bilmeniz imandandır.” buyurdular.