Elhamdulillâhi Rabbil âlemin Vessalâtü vesselâmü alâ Rasûlinâ Muhammedin ve alâ âlihî ve eshâbihi ecmeîn.
Bismillâhirrâhmânirrahîm
Her hayrın ve şerrin yegane yaratıcısı kendisinden başka İlah olmayan Allahu Tealadır. O’nun eşi ve benzeri ve dengi yoktur. Herkese kuvvet ve hayat veren O’dur. 
SORU: Bir kimse üzerinde bulunan kul hakkını nasıl ödeyebilir?
CEVAP: Beş türlü kul hakkı vardır:
1- Mali
2- Nefsî (hayati yönden)
3- Irzî (Haysiyetle ilgili)
4- Mahremî (Namusla ilgili)
5- Dini.
1- Mali olan kul hakları: Yetim malı yemek, hırsızlık, gasp, aldatarak, yalan söyleyerek mal satmak veya almak, sahte para vermek, başkasının malına zarar vermek, yalancı şahitlik, rüşvet almak gibi.
Bu haklar için sahibi ile helalleşmek gerekir. Dünyada helalleşmezse, ahirette sevapları ona verilerek helalleştirilecektir.
Hak sahibi, kendisinden helallik isteyen kimseye hakkını bu dünyada helal ederse bire on sevap alır. Ahirete bırakırsa sadece misli misline hakkını alır.
Mal sahibi ölmüş ise, vârisine ödenir. Vârisi yoksa veya mal sahibi bilinmiyorsa, salih bir fakire hediye olarak verilip, sevabı sahibine gönderilir. Salih fakir yoksa, İslamiyete hizmet eden hayır kurumlarına, vakıflara verilir. Kendi salih akrabasına, fakir olan ana babalarına, çocuklarına hediye olarak vermesi de, caiz olur. Bunları yapmak imkanını bulamazsa, mal sahibinin ve kendisinin af olunmaları için dua eder.
Kâfirin hakkı için de, onunla helalleşmek gerekir. Eğer ölmüşse onun varislerine verilir. Buna da imkan yoksa ahirete kalır, ahirette af olunması ise, çok zor olur.
2- Nefsi, yani hayati günah olan kul hakları: Adam öldürmek, bir uzvunu kesmek, sakat bırakmak gibi şeylerdir.
Önce tevbe eder. Adam ölmüş ise, velisi ile helalleşmek gerekir. Velisi isterse af eder. İsterse belli bir mal ister. İsterse, mahkemeye verip, hakimden cezalandırılmasını (kısas gibi)ister. İslamiyet’te kan davası yoktur.
3- Irza dokunan kul hakları: Dedikodu, iftira, alay, sövmek gibi haysiyetle, şerefle ilgili şeylerdir.
Tevbe etmek ve helalleşmek lazımdır. Bunlarda vârisleri ile helalleşmek olmaz. Müslüman ölmüş ise gıyabına çok çok dua etmek gerekir.
4- Mahremi olan kul hakları: Başkasının çoluk çocuğuna hıyanet etmek gibi şeylerdir.
Tevbe ve istiğfar eder. Fitne ihtimali göz önüne alınarak helalleşmek yerine, ona dua etmek ve onun için sadakalar vermek gerekir
. Yaptığı ibadetlerin sevaplarını ona bağışlar. Fitne ihtimali olunca, helalleşirken işlediği günahları bildirmeyip, bendeki bütün haklarını af et demekle yetinir.
5- Dini olan kul hakları: Akrabasına ve emri altında olanlara doğru din bilgisi vermeyi terk etmek, insanların din bilgisi öğrenmelerine ve ibadetlerine mani olmak, onlara kâfir, fâsık demek. Bid’at çıkarıp veya mevcut bid’atleri savunup Müslümanların yanlış inanmalarına ve yanlış ibadet etmelerine sebep olmak. Açıktan oruç yiyerek veya açıktan başka haram işleyerek kötü örnek olmak. Bu günahlar için de tevbe etmek, hak sahipleri ile helalleşmek gerekir.
Sual: Üzerinde kul hakkı olan ne yapmalı?
CEVAP
Üzerinde kul hakkı olan buna tevbe için, kul hakkını hemen ödemeli, onunla helalleşmeli, ona iyilik ve dua etmeli. Mal sahibi, hakkı olan ölmüş ise, ona dua, istiğfar edip vârislerine verip ödemeli, bunlara iyilik yapmalıdır. Çocukları, vârisleri bilinmiyorsa, o miktar parayı fakirlere sadaka verip, sevabını hak sahibine bağışlamalıdır. (Sefer-i Ahiret)
Bir kimseden haksız olarak alınan bir kuruşu, sahibine geri vermek, yüzlerle lira sadakadan kat kat daha sevaptır. Bir kimse, Peygamberlerin yaptığı ibadetleri yapsa, fakat, üzerinde başkasının bir kuruş hakkı bulunsa, bu bir kuruşu ödemedikçe, Cennete giremez. (Mektubat-ı Rabbani c.2, m.66, 87)
Kıyamet günü, hak sahibi, hakkından vazgeçmezse, bir dank [yarım gram gümüş] hak için, cemaat ile kılınmış, kabul olmuş yediyüz namazı alınıp, hak sahibine verilecektir. (Dürr-ül Muhtar)
Kul hakkını, Allahü teâlânın hakkından önce ödemek gerekir. Kul hakkı olan günahların affı güç ve azapları daha şiddetlidir. Başkasının hakkını yiyen, hak sahipleri ile helalleşmedikçe affa uğramaz. Yani üzerinde kul veya hayvan hakkı bulunanı Allahü teâlâ affetmez ve bunlar Cehenneme girip, cezalarını çekeceklerdir. (Hadika)
Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Üzerinde kul hakkı olan, ölmeden önce ödeyip helalleşsin! Çünkü ahirette altının, malın değeri olmaz. O gün, hak ödeninceye kadar, kendi sevaplarından alınır, sevapları olmazsa, hak sahibinin günahları buna yüklenir.) [Buhari]
(Kibri, hıyaneti ve kul borcu olmayan mümin, Cennete girer.) [Nesai]
(Kul hakkı, müminin aybı, kusurudur.) [Ebu Nuaym]
Üzerinde kul hakkı bulunanların ruhları Cennete girmez. Salihlerin ruhları kabirlerine gelerek, cesetlerini ziyaret ederler. Vefat eden müminlerin ruhları gelip, dünyada tanıdıklarını sorarlar. (Feraid-ül-fevaid)
Sual: Üzerinde kul hakkı ile ölen kimse, Cennete giremez mi?
CEVAP
Kul hakkı kâfirlik değildir. Sevaplarından bir kısmını vererek kul hakkını öderse, Cehenneme girmez. Sevapları yoksa, kul hakkı olanın günahlarının bir kısmını yüklenir. Cezasını çektikten sonra Cennete gider. Cennete yalnız kâfir girmez. Ne kadar çok günahkâr olursa olsun, müslüman, günahlarının cezasını çektikten sonra muhakkak Cennete girer. Fakat Cehennemde ceza çekmek öyle kolay değildir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Müflis, şu kimsedir ki, kıyamette, amel defterinde pek çok namaz, oruç ve zekat sevabı bulunur. Fakat, bazılarına çeşitli yönden zararı dokunmuştur. Sevapları, bu hak sahiplerine verilir. Hakları ödenmeden önce sevapları biterse, hak sahiplerinin günahları, bunun üzerine yükletilip Cehenneme atılır.) [Müslim]
İşlenen günahta kul hakkı da varsa, kul hakkını hemen ödemek, onunla helalleşmek, ona iyilik ve dua etmek de gerekir. Kul borcu ile ölürsek, birçok sevabımız hak sahibine verilir, sevabımız kalmazsa, onun günahlarını yüklenmek zorunda kalırız. Şehid olan kimselerin kul borçlarını Allahü teâlâ öder.
Sual: Gayri müslimlerle çalışıyoruz. Onların hakkını yesek günah olur mu?
CEVAP
Gayri müslimlere [müslüman olmayanlara] kâfir denir. Bunların inançları, ibadetleri sevilmez. Fakat onları incitmek, kalblerini kırmak haramdır. Gayri müslimleri gıybet eden, yüzlerine karşı kâfir diyen müslüman cezalandırılır. Çünkü bunları incitmek, mallarına zarar vermek günahtır. (Mülteka) [Kâfirler kendilerini kâfir kabul etmedikleri için kâfirin bile yüzüne karşı kâfir demek günah olur.]
Zimmiye [yani gayri müslim vatandaşa] zulmetmek, müslümana zulmetmekten daha kötüdür. Hayvanlara işkence, zimmiye işkenceden daha kötüdür. Zimmiyi üzmemek için selamlaşmak ve tokalaşmak caiz olur. Açıkça günah işleyen fâsıka selam vermek de böyle caizdir. (Dürr-ül Muhtar)
Üzerinde kul hakkı bulunanların ibadetleri kabul olmaz, Cennete giremez. Kâfirin hakkı için de, onunla helalleşmek gerekir.
Savaş hâli hariç, kâfirleri öldürmek de haramdır. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Arkadaşını öldüren, ümmetimden değildir. Öldürülen kâfir olsa da yine böyledir.) [Hadika]
(Zimmiyi öldüren, Cennetin kokusunu alamaz.) [Hadika]
(Zimmiyi öldürene, Cennet haramdır.) [Ebu Davud]
Sual: Almanya’da Mısırlı bazı fellahlarla çalışıyoruz. Bunlar, “Almanya gayri müslim ülkedir. Bunların mallarını hile ile almak caizdir” diyerek büyük marketlerdeki etiketleri değiştirip hile yapıyorlar. Kâfirlerin hakkı mühim değil midir?
CEVAP
Kâfirleri incitmek, kalblerini kırmak haram olduğu gibi, hile yapmak, mallarına zarar vermek de haramdır. (Mülteka)
Kâfirin hakkı için de, onunla helalleşmek gerekir. Gönlü alınmazsa ahirette affı çok güçtür. Kâfirin hakkından kurtulmak, müslümanın hakkından kurtulmaktan daha zordur. Gayri müslimlerin mallarına, canlarına saldırmak caiz olmadığı gibi kadınlarına, kızlarına saldırmak da caiz değil, haramdır. (Redd-ül Muhtar)
Dâr-ül-harpte, kâfirlerin mal, can ve ırzlarına saldırmak haramdır. Kâfir kadınların başlarına, kollarına, bacaklarına bakmak haramdır. Kâfirin malını almak, kalbini kırmak, müslümanın malını almaktan daha büyük günahtır. Kâfirlerin haklarına dokunmamak, kimseyi dolandırmamak, Müslümanlık icabıdır.
Kâfirlerden de gasp, hırsızlık gibi gayri meşru yol ile alınan şey, mülk-i habistir, kullanılması haramdır, sahibi bulunmazsa, fakirlere sadaka olarak vermek lazımdır. Hayvan hakkı, insan hakkından, kâfirin hakkı da, hayvan hakkından daha büyük günahtır. Başkasının malını ondan izinsiz alıp, kullanıp, zarar yapmadan yerine bırakmak da haramdır. (Hadika)
Gayri müslim vatandaşlara da, dünya işleri için, dargın olmak caiz değildir. Onların da, güler yüzle, tatlı dille gönüllerini almak, incitmemek, haklarını ödemek lazımdır.
Müslüman olsun, kâfir olsun, nerde olursa olsun, hiçbir insanın malına, canına ve ırzına, namusuna dokunmak caiz değildir. Kâfir turistler, muamelatta, müslümanların hak ve hürriyetlerine maliktir. Kendi dinlerinin icaplarını yapmakta, ibadetlerini yapmakta serbesttirler. İslamiyet, kâfirlere de, bu hürriyeti vermiştir.
Müslüman, yabancıların kanunlarına karşı gelmemeli, suç işlememelidir.
Fitne çıkmasına sebep olmamalı, hiç kimseye zulüm, işkence yapmamalıdır.
Müslümanlığın güzel ahlakını, şerefini, her yerde herkese göstermeli, her milletin İslam dinine sevgili ve saygılı olmasına sebep olmalıdır. (İslam Ahlakı)
Yabancı bir ilim adamı, İslamiyet’i inceleyip müslüman olduktan sonra, Arap ülkelerine gidince, oralardaki müslümanların yanlış hareketlerini görüyor. (İyi ki sizleri görmeden müslüman oldum. Hayatınızı inceleseydim, müslüman olmazdım) diyor. Ne kadar mühim bir teşhis.
Hiçbir müslümanın, yanlış hareketlerle İslam’a gölge düşürmeye hakkı yoktur. Müslüman, İslam’ın güzel ahlakı ile süslenmeli, Allahü teâlâya karşı günah, kanunlara karşı suç işlemekten sakınmalıdır.
Sual: İngiltere’de yaşayan bir insan bir dükkandan bir şey çalsa, ancak geri götürüp verdiğinde polise yakalanma tehlikesi varsa ne yapması gerekir? Çaldığı değerdeki parayı bağış olarak fakirlere verse Allahü teâlâ indinde sorumluluktan kurtulur mu? Bu problemi bu insan nasıl halledebilir?
CEVAP
Öyle borçtan kurtuluş olamaz.
Bunun birçok yolu vardır. Mesela gider, aynı şeyi parası ile satın alır. Sonra evine getirir. Öteki şeyi alır. Fiş de elinde olduğuna göre, polis falan bir şey diyemez. Götürür, satın aldığı yere, soran olursa, çantamdan iki tane çıktı ben birisinin parasını vermiştim der. Bırakır gider. Habersiz koyabilirse habersiz koyar, sorarlarsa ona benzer bir şeyler söyler. Yahut çaldığı şeyi, gönderenin adresini yazmadan mağazaya postalayabilir. İçine de ben bir tane almıştım, iki tane çıktı gönderiyorum der.
Sual: Kâfir hakkını ödemek, müslüman hakkını ödemek gibi mi?
CEVAP
Evet.
Sual: Kitapsız kâfirlerin de hakkı geçer mi?
CEVAP
Evet.
Sual: Almanya’da yaşıyorum. Kâfir komşuyla çocuklar dövüştüğü için sesli tartıştık, karşılıklı kalb kırdık. Ben kendimin haklı olduğuna inanıyorum. Helallik gerekir mi?
CEVAP
O da kendisini haklı kabul ediyordur. Helalleşmek her zaman iyidir. Hele kâfirle daha önemlidir.
Sual: 13-14 yıl önceleri okulda bir Alman arkadaştan bozuk para almıştım ve daha sonra geri vermek nasip olmadı… şimdi ne yapmalıyım?
CEVAP
Bulma imkanı yoksa, mirasçılarını da bulamazsan, müslüman bir fakire o kadar sadaka vermelisin. Bulabilirsen parasını vermen gerekir veya vermeden de helalleşmek ve hediye ettim, senin olsun gibi bir söz söylemesi gerekir.
Sual: Peki, ödünç bir şey alınmışsa (mesela kalem veya kitap) ve geri verilmesi unutulmuşsa, ne yapmalı?
CEVAP
Bunlar da aynı, ya bulup vereceksin veya parasını vereceksin veya helalleşeceksin. Yahut hiç birisi mümkün olmazsa, fakire sadaka vereceksin.
Sual: Şaka olarak, bir arkadaşı herhangi bir şekilde korkutmak veya bir eşyasını alıp saklayarak, arattırmak günah mıdır?
CEVAP
Her ne şekilde olursa olsun, üzmek, korkutmak caiz değildir, günahtır. Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki:
(Arkadaşınızın bir şeyini ciddi olarak da, şaka olarak da almayın!) [Tirmizi]
(Bir kimse, bir mümini korkutursa, Allahü teâlâ da, uzunluğu bin yıl olan günde, onun korkusunu artırır.) [Deylemi]
(Bir Müslümanı korkutan, kıyamet korkularından emin olmaz.) [Beyheki]
(Korkutucu şeyler söylemeyin!) [Deylemi]
(Allah’a ve ahirete inanan kimse, bir Müslümanı korkutmasın.) [Taberani]
(Bir Müslümana, haksız olarak, korkutucu bir gözle bakan kimseyi, Allahü teâlâ da kıyamette korkutur.) [Taberani]
(Müjdeleyici olunuz, korkutucu olmayınız, kolaylık gösteriniz, güçlük göstermeyiniz!) [Ebu Davud]
(Bir demir [veya yaralayıcı, öldürücü bir alet] ile arkadaşına işaret edip korkutan kimseye, melekler lanet eder.) [Müslim]
Bir kimse, arkadaşı uyuklarken, onun ok kabından bir ok aldığı sırada, arkadaşı korkarak uyandı. Bunu gören Resulullah efendimiz buyurdu ki:
(Müslümanı [herhangi bir şekilde] korkutmak helal değildir.) [Taberani]
Yine bir kimse, arkadaşının ayakkabılarını gizlice alıp sakladı. Arkadaşı gelince, oradakilere, ayakkabılarını sordu. Onlar görmedikleri için, bilmediklerini söylediler. Ayakkabıyı saklayan kimse, (Ayakkabıların burada ya) dedi. Bunu gören Resulullah efendimiz, (Nasıl olur da mümini korkutursun) buyurdu. O kimse şaka yaptığını söyleyince, iki defa daha, (Nasıl olur da mümini korkutursun) buyurdu. (Taberani)
Yine şaka ile arkadaşını korkutan birisine de Peygamber efendimiz buyurdu ki:
(Müslümanı korkutmak büyük zulümdür.) [Bezzar, Hakim]
Bıçakla, silahla işaret ederek veya ne şekilde olursa olsun insanları korkutmak doğru değildir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Müslümanı korkutmak caiz değildir.) [Ebu Davud]
Birisinin unuttuğu eşyasını saklayıp onu arattırmak da korkutmak hükmüne girdiği bildiriliyor. (Envar-ül-kudsiyye)
Sual: Bir kimse hakkını bana helal etti. Aradan bir müddet geçtikten sonra, sana hakkımı helal etmiyorum dedi. Hangisi geçerlidir?
CEVAP
İkisi de geçerlidir. Helal ettim demekle o zamana kadar olan haklarını helal etmiş olur. Helal etmiyorum dedikten sonra da, helal ettiği günden itibaren olan haklarını helal etmemiş olur. Eski kararından vazgeçemez.
Sual: Bir kimse benim malımı çalsa, kapımın önüne kuyu kazıp benim kuyuya düşmeme bir yerimin incinmesine sebep olsa, gıybet ve iftira etse, ben de bu kimsenin bana böyle kötülüklerini olduğunu hiç bilmesem, bu kişi bana gelip, (Senin bana hakkın geçmiş olabilir, bildiğin bilmediğin bütün haklarını bana helal et) dese, ben de, (Bütün haklarımı helal ettim) desem, haktan kurtulur mu?
CEVAP
Evet kurtulur, helal etmiş olursunuz.
Sual: Kalbini kırdığımız bir insandan defalarca özür dileyip, helallik istesek ama o insan ısrarla affetmese ve bize kötü laflar ve beddualar ediyor olsa ne yapmamız gerekir? (O da bizim kalbimizi kırıyor ama biz helal ediyoruz.)
CEVAP
Hak onun helal etmeyebilir. Ahirette terazi kurulacak, sizin ondaki hakkınız alınacak, onun sizdeki hakları alınacak ve helalleştirilecektir. Kabul etmezse, sevaplarınızdan vereceksiniz, sevabınız yoksa, onun günahını yükleneceksiniz. Onun için hiç kimsenin kalbini kırmamalıyız.
Sual: Bir insan bir diğer insana kötülük ettiği zaman buna karşılık kötülük gören kişi beddua ederse bu kişi hakkını almış olur mu?
CEVAP
Daha fazla ederse hakkını alır, hem de daha fazla alırsa bu sefer ötekinin hakkı buna geçer.
Sual: Ve beddua eden kişi ahirette hak talep edecek mi?
CEVAP
Hakkı kadar beddua etmişse hak talebinde bulunamaz. Daha fazla etmişse, bu sefer öteki hak talebinde bulunur.
Sual: Bir insan diğer bir insana sıkıntı veriyor ve bu sıkıntı gören insan hiç karşılık vermiyor yalnız kalbinde sıkıntı veren kişiye karşı kırıklık hissederse, bu sıkıntı veren kişinin dünyada ve ahirette akıbeti ne olur?
CEVAP
Ne kadar alacağı varsa ahirette o kişiye verir. Dünyada başına bela da gelebilir.
Sual: Yazılarınızı ve cevaplarınızı kaynaklara dayanan sağlam delillerle bildirmenizden, müslümanları bilgilendirmenizden ve aydınlatmanızdan dolayı yaptığınız hizmet için, Allahü teâlâ sizlerden razı olsun. Bir bayan olarak şu hususta bilgi almak istiyorum. Şimdiki zamanda kul haklarına riayet eden veya dikkatli davranan hemen hemen yok gibi bir şey. Kul hakkının ödenmesi gerektiğini anlayan kişiler de her neden ise, helalleşmeye gelince, bu işi o kadar basit ve kolay, genel, yuvarlak bir ifadeyle bu yoldan halletmeye kalkıyorlar ki, buna da şaşmamak elde değil.
Biz müslümanız elhamdülillah. Buna göre, iki müslüman birbiriyle helalleşirken, ben sana şunu yaptım veya bilmeyerek bana şundan dolayı hakkın geçti veya ihtiyacım olduğu için çaresiz ve çok zaruretten dolayı şöyle bir hak geçmiş oldu gibi mesnedi söylenerek helalleşmenin daha şık ve dürüst, İslam’a uygun bir şekilde olması gerektiğini biliyorum.
Samimi olarak helalleşmek isteyen, gerçekten Allahü teâlâdan korkan bir kimsenin bir başkasını yuvarlak genel bir ifade ile kandırmasına gerek var mı? Helalleşmeye gelince kaçamaklar var. Mesela kardeş hakkını helal et diyorlar ve kısa yoldan sıvışmanın yoluna bakıyorlar. Hele böyle işleri şimdi, o kadar kolay halletmenin yollarını buluyorlar ki, yüz yüze gelmeden, telefon cihazlarının, elektronik haberleşmelerin arkasına sığınarak bu işi gerçekleştirdik zannediyorlar. Bir kurnazlık yolu ile hallettim derken, kendi kendini kandırmak olmuyor mu?
CEVAP
Müslüman sizin bildirdiğiniz gibi olmalı. Ancak, İslam âlimleri, fitne çıkacaksa, kalb kırılacaksa, darılma olacaksa, o zaman genel helalleşme olmalıdır diyorlar. Konu iyi anlaşılsın diye ağır örnekler vereyim: Mesela bir bayan arkadaşınız size gelip, (Kocanla bir kerecik öpüştük, hakkını helal et dese) ne yaparsınız? Gerçeği söyledi diye belki teşekkür edersiniz ama, içinizi bir kurt yemeye başlar. Belki olaylar büyür de büyür. Yahut kocanız, o bayanın kocasına gidip, (Beyefendi, hanımınızla bir kerecik öpüştüm, hakkını helal et) dese, ne olur? Bir başka şey, (Evinize geldiğimde, siz çay yaparken özel defterlerini karıştırdım, sırlarını hep okudum, hakkını helal et) dese, teşekkür edersiniz ama, kendi kendinize olsun, (Bu da yapılır mıydı?) diyebilirsiniz. Onun için genel bir helalleşme iyi olur. Özelleri söylemek zor olur.
Sual: Bize çay ve yemek ikram eden oluyor. Hakkı geçer diye korkuyorum. İkramını gördüğümüz kişiyle muhakkak helalleşmek gerekir mi?
CEVAP
Bize herhangi bir şey ikram eden kimsenin o ikramını kabul etmekle bize hakkı geçmez. Ancak az da olsa beraber bulunduğumuz kimselerle sık sık helalleşmek iyi olur. İyilik edenlere de teşekkür etmelidir!
Sual: Bize yapılan haksızlıkları affetmeli mi, kendimizi savunmalı mı?
CEVAP
Şahsınıza yapılan kötülükleri, haksızlıkları affetmeniz çok iyi olur. Haklı olduğunuzu savunmaya girmeniz faydasız ve lüzumsuzdur.
Sual: İmtihanlarda arkadaştan kopya çekiyorum. Hakkı geçiyor mu?
CEVAP
Kopya çekmekle arkadaşın hakkı geçmez.
Sual: Hakkını, mümin-kâfir, herkese helal etmek caiz midir?
CEVAP
Caiz ve iyidir. Ahirette karşılık olarak çok sevap verilir.
Sual: Kalben değil de, sözle hakkını helal eden, helal etmiş olur mu?
CEVAP
Evet helal etmiş olur.
Sual: Biri, hakkını helal etse, sonra vazgeçse, vazgeçtiğini bize bildirmezse, ahirette yine hak talebinde bulunabilir mi?
CEVAP
Bildirse bile bulunamaz.
Sual: Bende, mâli, nefsi, ırzi ve mahremi hakkı olan bir kişi, bu hakları bilmeden, (Bütün haklarımı sana helal ettim) dese, haktan kurtulur muyum?
CEVAP
Evet.
Sual: Hakkını helal et dedim. Estağfirullah dedi. Helal etmiş oldu mu?
CEVAP
Olmaz. Helal ettim demesi lazımdır.
Sual: Laz fıkrası anlatılınca, her laz ile helalleşmek lazım mı?
CEVAP
Kızana anlatmak caiz değil. Hiç anlatmamak daha iyi.
Sual: Ücretli helalarda para bırakılmazsa, kul hakkı geçer mi?
CEVAP
Parayı oraya bırakmak iyi olur.
Sual: Sigara içene, içirmezsem hak geçer mi?
CEVAP
Geçer.
Sual: Biz arabanın yanından ayrılınca, çocuklar arabayı temizliyor. Para vermezsek hak geçer mi?
CEVAP
Hak geçmez ise de, vermek iyi olur.
Sual: İstemeden, yükümü taşıyana, para vermezsem hak geçer mi?
CEVAP
İstemediğinizi bildirdiğiniz halde, taşırsa hak geçmez. Ses çıkarmazsanız, hakkı olur.
Sual: Evin altındaki atölye gürültülüdür. Şikayete hakkım var mı?
CEVAP
Şikayete hakkınız var. Ancak, fitneye sebep olmamalı.
Sual: Kâfirlerle güreşirken kasten kollarını kırmak caiz mi?
CEVAP
Hayır.
Sual: Kuyrukta hastalar varken, birini içeri almakla hak geçer mi?
CEVAP
Hastalara zaman vaad edilmemiş ise, hak geçmez. Mecbur olmadıkça böyle yapmamalı.
Sual: Üstümüzdeki komşumuz, dikiş makinesi ile, dikiş dikerek bizi rahatsız ediyor. Yaptığı zulüm müdür?
CEVAP
Hayır.
Sual: Kasaba et götürüp, ücretle kıyma çektiriyoruz. Makinede, önceden kalmış kıyma da oluyor. Kasabın hakkı geçiyor mu?
CEVAP
Hayır.
Sual: Bahçeme giren tavukları zehirlesem, hak geçer mi?
CEVAP
Evet. Bahçeyi muhafaza etmek gerekir.
Sual: Mütehassıs olmayan bir doktor, hastaya cerrahi müdahale etse, hastaya eziyet verse, sakat bıraksa, kul hakkı geçer mi?
CEVAP
Evet.
Sual: Yüksek sesle hapşırınca, yanımdaki korkarsa hakkı geçer mi?
CEVAP
Hayır.
Sual: Dayım kaybolduktan sonra, dedem öldü. Malı paylaşıldı. 30 sene sonra dayım geldi. Bu malda onun da hakkı var mı?
CEVAP
Evet.
Sual: Ankara’dan arabamla İstanbul’a geldim. Şehrin ve yolların acemisi olduğum için yanlış yola girmişim. Polis ceza kesip elime bir makbuz verdi. Ankara’ya dönünce baktım ki, polis, dalgınlıkla ve alışkın olduğu için plakayı 34 diye yazmış. Halbuki benim plakam 06 idi. Bu hata yüzünden numarası tutan İstanbullu vatandaş cezaya çarptırılacaktır. Bu işe sebep olmaktan başka benim suçum var mıdır?
CEVAP
Hayır yoktur. İlla o plakadan İstanbullu vatandaş vardır diye de zan üzerine hüküm verilemez. Kullanılmayan bir plaka da olabilir.
Sual: Sovyetlerden Erzurum’a gelen turistleri kandıranlar çıkıyor. Beş bin verip ellibin diyenler oluyor. Dinimizde gayri müslimleri de kandırmak günah değil midir?
CEVAP
Bir kimsenin hakkını yemek, kandırmak ona zulüm olur. Zulüm ise haramdır, büyük günahtır. Gayri müslime zulmetmenin, müslümana zulmetmekten daha kötü olduğu (Dürr-ül Muhtar)ve diğer muteber kitaplarda yazılıdır. K. Saadetteki hadis-i şerifte, (Satılan bir şeyin kusurunu gizlemek helal değildir. O kusuru bilip söylememek de kimseye helal değildir) buyuruldu. Yine aynı kitapta, buğdayın yaş kısmını çuvalın iç tarafına koyan bir satıcıya Peygamber efendimizin, (Yaş kısmını niçin saklayıp göstermiyorsun? Hile yapan bizden değildir)buyurulduğu bildiriliyor.
Erbain-i Selmanikitabında (Bir şeyi aldatarak pahalı satmak veya ucuza almak faiz olur, haram olur) ve (Satılan şeyin aybını ve satın alınan şeyin kıymetini gizleyerek aldatmak faiz olur, haram olur) buyuruldu.
Sual: Nazımız geçen arkadaşlara ücretsiz iş yaptırmam caiz midir?
CEVAP
Zaruret olmadan bir şey istemek haram olduğu gibi, ücretsiz olarak başkasına iş gördürmek de haramdır. Başkasının çocuğuna iş gördürmek daha büyük günahtır. (Hadika c.2, s.267) İsteyerek iş yapan arkadaşla helalleşilir ise, ücretsiz iş yapması haram olmaz.
Sual: İhtiyaç halinde birinin malını almak caiz midir?
CEVAP
İhtiyaç, halinde de kimsenin malına dokunmaya İslamiyet, izin vermemiştir. Zaruret halinde olan, yani bunalan kimse bile, başkasının hakkına dokunamaz. Aç kalan kimsenin, başkasının ekmeğini, izni olmaksızın yemesi caiz ise de, sonra kıymetini ödemesi gerekir. Onun aç olması, ölüm tehlikesinde bulunması, bir kimsenin kendi mülkündeki hakkının yok olmasına sebep olamaz. Zaruret halinde bile başkasından alınan malın ödenmesi gerekir. Zaruretlerin, yasak olan şeylerin yapılmasına sebep olmaları, kimsenin hakkının gitmesine sebep olamaz. (Mecelle Şerhi)
Sual: Arkadaşla tartışıp birbirimizi üzmüştük. “Hakkımı helal etmem”diyor. Ne yapılması gerekir?
CEVAP
Yapılacak iş, tekrar tekrar rica edip hakkını helal etmesini istemektir. Yine de helal etmezse, bir şey denemez. Gıyabında ona çok dua etmenizi tavsiye ederiz.
Sual: Hakkını helal et diyene, helal olsun demekle, hakkımız helal edilmiş olmaz mı?
CEVAP
Helal olsun demek de olur, mutlaka helal ettim demek gerekmez.
Sual: Haklı da olsa, hatta karşısındaki özür dilemese de hakkını helal etmek faziletli midir?
CEVAP
Elbette çok faziletlidir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Kıyamette bir münadi “Ecri Allah’ın üzerinde olan ayrılsın, Cennete girsin” der. “Bunlar kim?” diye sorulunca, münadi, “İnsanları affedenlerdir” der. Birçok kişi hesaba çekilmeden Cennete girer.) [İ. Ebiddünya]
Hak sahipleri
Sual: Müslümanlara karşı hareket tarzımız nasıl olmalı?
CEVAP
Her Müslümanı yani din kardeşimizi görünce, (Benim mutlu olmam, Cennete gitmem bunun kalbini kazanmak ve duasını almakla olabilir) demeli ve ona iyilik ederek duasını almaya çalışmalı.
Kendini, üzerinde hakkı olanların esiri, kölesi bilmelidir. Özellikle anne babanın ve hocanın üzerimizde hakkı olur. Bu hususa daha çok dikkat etmek gerekir.
Zarar vermek
Sual: Bir kimse, benim canıma ve malıma zarar verdi. Ben de bu kimsenin canına ve aynı malına, aynı miktar zarar versem, adalet olmaz mı?
CEVAP
Zarar vermek adalet olmaz. Cezayı mahkeme tayin eder. Hiç kimsenin kendi hakkını kendi eliyle almaya hakkı yoktur. Hakkım var diyen başkasına saldırır ve anarşi doğar. Bir hadis-i şerif meali şöyledir:
(Dinimizde zarar vermek olmadığı gibi, zarara zararla karşılık vermek de yoktur.) [İ.Ahmed, Hâkim]
Kul hakkı ve sevab
Sual: Kitaplarda, (Üzerinde kul hakkı olanın veya günah işleyenlerin ibadetleri sahih olsa da, kabul olmaz) deniyor. Kul hakkı olmayan veya günah işlemeyen insan yok gibidir. Birisine sert bakılsa kul hakkı geçer. Kabul olmuyorsa, ne diye ibadet ederek, boşa kürek çekiyoruz?
CEVAP
Haram işleyenin veya kul hakkı olanın ibadeti kabul olmaz demek, o ibadet için bildirilen büyük sevaplara kavuşamaz, yani hepsini muhafaza edemez, çünkü günahlar bu sevapları azaltır demektir. Yoksa, hiç sevab alamaz demek değildir. Her ibadetten sevab alınır, ama işlenen haramlar sevapları alıp götürür. Diyelim ki, oruç tutana 70 birim sevap veriliyorsa, içki içene de 70 birim günah yazılıyorsa, orucunu içki ile açan, 70 sevab kazanırken, içki içince, 70 günah yüklenir ve sevapsız kalır. Eğer oruç tutmasaydık, içki günahı artı olarak kalacaktı. Orucun, içki günahının affına sebep olması yetmez mi? Başka günahlar da, işlemişse sevapları eksilere iner. Onun için günahlardan ne kadar kaçılırsa, sevabımız o kadar çoğalır.
Kul hakkını ödemek için
Sual: Bilinen ve bilinmeyen kul haklarını ödemek için, ne yapmak gerekir?
CEVAP
Sahipleri biliniyorsa, kul haklarını ödemek gerekir. Yahut helâlleşmeli, ona iyilik ve dua etmelidir. Hak sahibi, ölmüş ise, ona dua ve istiğfar edip, çocuklarına vârislerine verip ödemeli, bunlara iyilik yapmalıdır. Çocukları ve vârisleri bilinmiyorsa borç miktarı parayı veya malı, fakirlere sadaka olarak verip sevabını hak sahibine niyet etmelidir. Ayrıca, yaptığımız bütün iyiliklerin sevabını hak sahiplerine hediye etmelidir.
Cenab-ı Hak, o kadar merhamet sahibidir ki, biz sevablarımızı hak sahiplerine verdiğimiz için, o sevablardan bizi mahrum bırakmıyor. Aynı sevabı bize de veriyor. Bu bakımdan yaptığımız her iyiliğin sevabını üzerimizde hakkı olanlara, ana babamıza, arkadaşlarımıza, bütün Müslümanlara hediye etmeliyiz. Kendi sevabımızdan hiç eksilme olmaz.
Hakkımı helal etmem
Sual: Hanım, (Hakkımı helâl etmem) diye yemin etti. Ne yapmak gerekir?
CEVAP
Önce gönlü alınır, hakkını helal eder; sonra da yemin kefareti verirse, bu iş halledilir.
Kıymalı pide
Sual: Fırına verdiğimiz patatesli pideleri, fırıncı başkasına vermiş. Bize kıymalı pide kalmış. Fırıncı bunları da siz alın, dedi. Ne yapmak gerekir?
CEVAP
Kıymalı pidelerin sahibi biliniyorsa, gidip helâlleşmeli. Sahibi belli değilse, yiyen için bir mahzuru yoktur. Fırıncı, yanlış verdiği için, ihmali varsa, günahı ona ait olur. İhmali yoksa ona da günah olmaz.
Sual: Ekin biçerken, biçerdöverin egzozundan çıkan kıvılcım, tarla sahibinin ürünün bir kısmını yaktı. Bunu benim ödemem gerekir mi?
CEVAP
Bir kasıt ve ihmal olmadıkça, ödemek gerekmez.
Hamamda çamaşır yıkamak
Sual: Özel banyolara gidince, çamaşırlarımı da yıkıyorum. Mahzuru var mıdır?
CEVAP
Su sarf etmek üzere hamama gidilmiştir. Âdet üzere su sarf edilir. Bu bakımdan çamaşırları yıkamakta mahzur yoktur.
Sual: Ahirette ihtiyacımız olur diye hakkımızı Müslüman olana helal etmemek daha uygun olmaz mı?
CEVAP
Hayır. Helal etmek daha iyi olur. Kaz gelecek yerden tavuk esirgenmez. Eğer biz hakkımızı bir Müslümana helal edersek, hakkımızdan daha çoğunu Allahü teâlâ bize ihsan eder. Sadece Müslümanlara değil, kâfirlere de hakkımızı helal etmemiz iyi olur.; hatta kıyamete kadar devam edecek olan haklarımızı helal etmeliyiz. Orada kul hakkından hesaba çekilmek, hesaplaşmak büyük derttir. Bu dertten de kurtulmak için, Ahiretteki ihtiyaçlarımızı düşünerek herkese hakkımızı helal etmek iyi olur.
Sual: Bir arkadaş, özel şirkette çalışırken, patronun gıybetini yapıp, şirketin para ve bazı malların çalıyormuş. Bir gün yakalanmış. Nasıl affettirmişse kendini affettirmiş, mahkemeye gitmekten kurtulmuş. Bu işin dinen bir sorumluğum var mı diye soruyor.
CEVAP
Anlattığınıza göre, gıybet ve hırsızlık etmiş. Bunları hak sahibi helal etse de, haram işlenmiş oluyor. Yani patronun affetmesiyle, günahtan kurtulmuş olunmuyor. Bir kimse, birisinin şarabını çalıp içse, o kişi helal etse de, hırsızlık ettiği ve şarap içtiği için, Allahü tealadan da af dilemesi gerekir. Ceza kanunlarında bile, hırsızı mal sahibi affetse de, hırsızlıktan kamu davası açılıyor, suçu sabit görülürse, hırsız cezalandırılıyor.
Demek ki, hırsızlık edeni patron affetse de, tevbe etmemişse günahları affolmaz. Patron görmezse yine çalarım diyorsa günahı devam eder.
Sual: Allahü teâlâ tevbe edince bütün günahları affediyor da, kul hakkını niye affetmiyor?
CEVAP
Kul hakkı olmayan günahlarda, Allahü teâlânın emir ve yasaklarına riayet edilmemiş olur. Şartlarına uygun tevbe edilince, muhakkak affedilir. Kul hakkı olan günahlardaysa, hem Allahü teâlânın emrine isyan vardır, hem de, o kimsenin hakkı geçmiş olur. Tevbe edilirse, Allahü teâlâ yine günahı yani kendi hakkını affeder; fakat kul hakkı için, maddi bir haksa, sahibine geri vermek, diğer haklar içinse, hak sahibiyle helalleşmek gerekir. Kul hakkının önemi büyüktür; ama Allahü teâlâ isterse, kul haklarını da affedebilir. Bir hadis-i şerif meali şöyledir:
(Denizde şehid olanların, bütün günahları, hatta kul hakları da affolur.) [İbni Mace]
Peki, karada ölen şehitlerin veya salihlerin kul haklarını affetmez mi? Elbette affedebilir. Allahü teâlâ, hak sahibine, (Bu şehitte, bu gazide, bu salih kimsede, ne kadar alacağın var?) diye sorar. Alacak sahibinin, o alacak kadar günahını affeder, günahı yoksa o kadar sevab verebilir; ama bu dereceye yükselmek de zordur. Onun için, kul hakkıyla ölmemeye gayret etmelidir!
Kul hakkı
Sual: Zararlı bir kitap, camiye konmuş. Bir arkadaş, zararlı diye kitabı alıp yakmış. Kul hakkı geçer mi diye soruyor?
CEVAP
Zararlı şeyleri yok etmekle, kul hakkı geçmez.
Randevuya gecikmek
Sual: Mazeretsiz randevuya geç kalmak kul hakkına girer mi?
CEVAP
Müslüman randevusuna yani sözünde sadık olmalı, mazeretsiz randevuya geç kalmamalı. Trafiği ve her türlü şartları düşünerek, mümkünse randevu yerine 10–15 dakika önce gelmeli. Vakit nakittir. Kimsenin vaktini çalmaya hakkımız yoktur. Bir arkadaş anlattı:
Geçen, 19.00’da bir davete gittik. Bize 19.00 denmesine rağmen mazeretsiz yarım saat geciktirdiler. Bizim de ona göre işimiz vardı. Mecburen hemen orayı terk ettim.
Zaruretsiz böyle olaylara fırsat vermemelidir.
Hak helal etmek
Sual: Bir kimse, kıyamete kadar olan bütün haklarını helal ettim demesi caiz midir?
CEVAP
Caizdir ve çok iyi olur. Hak helal eden âhirette kazançlı çıkacaktır. Ben falancaya hakkımı helal etmiyorum dememelidir. Şahsen ben, kıyamete kadar olan bütün haklarımı kâfir müslüman herkese helal ettim.
Zarar vermek
Sual: Geçerken kazaen birisinin arabasını çizen ve plakasını da alamayan kimsenin ne yapması gerekir?
CEVAP
Verdiği zarar kadar parayı, müslüman bir fakire vermelidir.
Dolmuş ücreti
Sual: Dolmuş ücretini vermeyi unutan, dolmuşçuyu da tanımayan kimse ne yapar?
CEVAP
Dolmuş ücreti kadar parayı, müslüman bir fakire vermelidir.
Evi boş tutmak
Sual: Anadolu’da oturuyorum. Yazın gezmeye gelince kendim otururum diye İstanbul’daki evimi kiraya vermiyorum. İhtiyaç sahibi müslümanlar varken, evimi boş tutmam günah olur mu?
CEVAP
Evet, günah olur. Boş duracağına, uygun fiyata bir müslümana kiraya vermelidir.
Kâfirle helalleşmek
Sual:Hıristiyan arkadaşlarımızla nasıl helalleşebiliriz? Ne demeliyim onlara?
CEVAP
Üzerimdeki maddi manevi haklarını bana bağışla denir. Mesela İngilizce şöyle denebilir:
“Forgive all your spiritual and material claims on me.”
O da, okeylerse mesele kalmaz.
Hakkını helal et
Sual: Biz bir istekte bulunmadan, biri gelip bize yardım ediyor. Biz de ona, (Hakkını helal et) diyoruz. Demesek hakkı bize geçmiş olur mu? Yani bu, kul hakkı olur mu? Markette de, paranın üstü kalsın diyoruz. Kasiyer hakkını helal et demese, parayı rızasıyla bırakanın hakkı geçiyor mu?
CEVAP
Yardımı kendiliğinden yaptığı için ve paranın üstünü kendiliğinden almadığı için hak geçmiş olmaz; ancak iyilik edene teşekkür etmek gerekir. Kendiliğinden yardım edince bir hak geçmez; çünkü biz istemeden yapmıştır; fakat devam eden bir yardım ise, bizim rızamız dâhilinde yapıyor demektir. O zaman, hakkını helal et demek gerekir. Mesela arabayla giderken, bazı çocuklar bir bezle arabanın camını siliyorlar. Biz yapmayın dediğimiz halde yaparlarsa hak geçmez. Biz sükût eder, yapmalarına rıza gösterirsek, onlarla helalleşmek veya birkaç kuruş vermek gerekir.
Çalınan şeyler
Sual: 14-15 yaşlarında büluğa erdiğim sırada, marketten çaldığım çikolata, sakız gibi şeyleri, oraya nasıl öderim? Onlara çaldığımı söyleyemem. Hangi yolla ödenebilir?
CEVAP
Çok yolu var. Önce çalınan kadar şeyler alıp, götürüp yerlerine habersizce konur. Bu yapılamazsa, mesela gidip üç tane çikolata alırsınız. Daha sonra markete uğrayıp fişinizi gösterirsiniz ben üç tane çikolata istemiştim, üç yerine yanlışlıkla beş tane verilmiş. İkisini iade ediyorum dersiniz. Diğer çaldıklarınızı da buna benzer bir yolla ödersiniz.
Hak helal etmek
Sual: Bende, mâlî, nefsî, ırzî ve mahremî gibi çeşitli hakları olan bir kişiye, bu hakları teker teker saymadan, (Bana bütün haklarını helal ettin mi?) desem, o da, (Evet, hepsini helal ettim) dese, haktan kurtulur muyum?
CEVAP
Evet.Helalleşirken günahı bildirmeyip, bendeki haklarını affet demek, caizdir. (İslam Ahlakı)
Bir kimse, diğerine, (Benim üzerimdeki bütün haklarını bana helal et) dese, o da (Helal ettim) dese, bütün haklarını helal etmiş olur. Şayet hak sahibi, o şahsın üzerinde bulunan haklarını biliyorsa, hem hükmen, hem de diyaneten, teklif sahibi olan şahıs, bunlardan kurtulur. Şayet bilmiyorsa, bütün âlimlere göre, hükmen kurtulur, fakat diyanet yönüne gelince, İmâm Ebu Yusuf’a göre, bundan da kurtulur. Fetva da böyledir. Hulâsa’da da böyle bildiriliyor. (Fetava-iHindiyye)
Bir kimseye, (Bütün haklarını helal et) dense, o da (Helal ettim) dese, bu hakların ne olduğunu bilmese de, İmam-ı Ebu Yusuf’a göre helal etmiş olur. Fetva da böyledir, çünkü bilinmeyen haklar için helalleşme bu ümmete mahsustur. (Berika)
Kişinin gizlemeye çalıştığı bir ayıbını söylemek uygun olmaz. Ancak üstü kapalı olarak, bu konularda ondan helallik talebinde bulunur. Eğer gıybeti ona bildirmek fitneye sebep olacaksa, o zaman onun için Allah’tan af talebinde bulunur. Meçhul hakları ibra etmenin, biz Hanefîlere göre caiz olması, buna delildir. (Redd-ül muhtar)
Paranın geçmediği yer
Sual: (Hikmet ehli zatlar buyuruyor ki) denilen bir yazıda, (Ahirette hatır gönül dinlenmez, para pul geçmez) deniyor. Peki, âhirette peygamberler, âlimler, melekler, şehidler şefaat etmeyecek mi?
CEVAP
Şefaat ayrı bir konudur. Burada kul hakkından bahsediliyor. Bir hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Üzerinde kul hakkı olan, ölmeden önce ödeyip helalleşsin! Çünkü ahirette altının, malın [paranın pulun] değeri olmaz. O gün, hak ödeninceye kadar, kendi sevaplarından alınır, sevabları olmazsa, hak sahibinin günahları buna yüklenir.) [Buhari]
Hikmet ehli zatların yazısındaki husus ile hadis-i şerifte bildirilen hususlar aynıdır. İmansızlara hiçbir şefaat yoktur. İki âyet-i kerime meali şöyledir:
(Artık şefaat edicilerin [Peygamberlerin, meleklerin, salihlerin, şehidlerin] şefaati, onlara [kâfirlere] fayda vermez.) [Müddesir 48]
(O gün zalimler [kâfirler] için, müşfik bir dost, sözü dinlenecek şefaatçi de yoktur.) [Mümin 18]
Görüldüğü gibi imansızlar için ahirette hatır gönül geçmiyor. İmanı varsa, elbette şefaat hakkı olanların, hatırı, gönlü yani şefaati geçerlidir.
İmanlı olup da üzerinde kul hakkı varsa, yine para pul veya hatır gönül geçmiyor. Kul hakkı için ya kendi sevabından veriyor veya hak sahibinin günahlarını yükleniyor. Kul hakkı olmazsa, diğer günahlar için şefaat hakkı elbette vardır.
Beni yanlış anlamışsınız hocam kaldı ki ben onunla evlenmeyi de düşünmüyorum. Ben onun gerçekten dini bütün mümine bir hanımla evlenmesini istedim bu bayanla evlendiği için vicdanım rahat değil ha boşansa bana zaten faydası yok yemin etti ve yeminini tutmadı bu da onun sorunu. Bana hakkını bazen helal ediyor bazen etmiyor beni üzende bu. Ben o insanı ve ahlaksız teklifi yapan bayanı ALLAH’a havale ettim. Beni bile bile acı çektirdiler canımı yaktılar RABBİM bunun hesabını er geç soracaktır ALLAH’IN adaletine güveniyorum.
Bütün bunlardan sonra nasıl hayatımda tertemiz bir sayfa acabilirim sürekli geçmişe takılıp kalıyorum. Bana öyle bir şey söyleyin ki hocam arkama bakmadan HAK yolunda hakkıyla yürüyenlerden olayım ALLAH rızası için bana yardım edin hocam.
A. Gülistan hanım. Sizi yanlış anlamdım ama tam olarak sözlerim iyi anlaşılmadı sanırım. Demek istediğim o adam evli barklı iyi veya kötü her ne ise sizin onunla yazışmanız yanlış anlaşılır. Siz anlamasanız bile o sizi yanlış anlar.
Bırakın kiminle nasıl evlilik yaparsa yapsın Allah herkesin hesabını ayrı görecektir. Siz ondan dolayı hesaba çekilmeyeceksiniz. O ettiklerinin cezasını çekecektir.
Ayrıca sizin üzerinde de bir hakkı söz konusu değildir neden bunun için vehamete kapılıyorsunuz anlaşılır değil.
Hayatınızda temiz bir sayfa açmak neden bu kadar zor ? Bu dünya da nice zulme uğrayan insanlar var. Sizin durumunuzdan bin beterini yaşayanlar az değildir. Onlar dahi maziyi silip yeni bir başlangıç yapabiliyorlarsa siz, neden pes ediyorsunuz?
Peygamberimiz(sallallahu aleyhi vesellem) buyurdu ki “Ettaibu zenbe kemen la zenbeleh” Yani;(Günahlarına tövbe eden anasından doğmuş gibi günahsızdır” buyurmaktadır.
Bana göre bu olayı fazla büyütmüşsünüz. Siz şu halinizle iyi niyetli tertemiz bir kızsınız.
Hocam derste hocayı dinlemeyip başka işle uğraşmak günah mı.ne gibi durumlarda vebali olmaz
Meşru olan dersleri kaynatmak kul hakkıdır
Selamün aleyküm hocam size bir şey sormak istiyorum
Buyurun Gülistan hanım sorunuz ne isterseniz.
Selamun Aleyk..hocam ben bir anlik hata yapip arkdasmin istemeden kalbini kırdım ve ondan ozur dilemedim kul hakkina girmis olur muyum? Onun gönlunu kazanmak icin ne yapmalıyım.
Özür dilediyseniz o da hakkını helal ettiyse mesele bitmiştir.
Saolun cok tesekkür ederim insallah oyledir bana beddua etti çünkü bu kisi cok üzülüyorum niyetm gercekten kandrmak değildi.
İçiniz rahat olsun. O şahısla da bu mesele için tekrar görüşmeniz sizin için iyi olmaz.
S.a ben birisiyle konustum bir bir hafta kadar sevdiğimi zannettim seviyorum dedim ona oda bana dedi snra olmayacagini anladm hissetmedim hicbisey ona karsi ayrldm bana hakkini helal etmedi beni kandrdin dedi cok üzüluyorum halbuki niyetm onu kandrmak dedgildi kafam karıskti.
Aleykümselam Derya hanım.
O söz konusu kimsenin de sizde bir hakkı olamaz. Siz de o da yanlış iş yapmışsınız hemen tövbe ediniz.
Arkadaşımdan ona hakkını helal etmesini söyledim o da etti ama ben olduğumu biliyordur ondan
Neden doğrudan siz kendiniz için helallik istemediniz.
Selamun Aleykum. Allah rızası için bana yardımcı olun hocam. Ben geçen senelerde nefsime yenilip çok kötü bir şey yaptım. Yani fake hesap açarak birisiyle oradan konuştum. Yani onu kandırdım sayılır. Farklı biri gibiydim işte. Sonra sanırım o kişinin duygularıyla oynadım ve bir daha konuşmadık. Ama haftalardır içim içimi yiyor. Geceleri kul hakkı yedim deyip ağlıyorum. İçimdeki pişmanlık beni buyuruyor ve ben ona gerçeği gerçekten söyleyemem çünkü çok utanıyorum. Ayrıca kul hakkına girmiş sayılır mıyım? Lütfen ama lütfen yardımcı olun çok pişmanım.
Aleykümselam İsimsiz.
Siz bir insanı aldatarak çok büyük bir günaha ve kul hakkına girmişsiniz. O kimse de masum değildir. Siz bu günahtan ve kul hakkından kurtulmak için tövbe edip bir daha aynı veya benseri bir günahı işlememek için Allah’a söz vermelisiniz. Kul hakkı için de o erkeğe dua edeceksiniz. Ama sakın onunla bir daha görüşmeyiniz.
Es Selamun Aleykum hocam.ben 18 yasındayım. Kapalıyım ve xxxx olmak istiyorum. Başörtü yasağıda kalktı Ama cevrem yapma olmaz sen tesetturlusun dıyolar. Ne yapmalıyım?
Aleykümselam Seval. İstihare yap. İstihare yapmak sünnettir. Yatsı namazından sonra iki rekat istihare namazı kılarsın sonra biliyorsan istihare duası okursun. Sonra rüyanızda yeşil, beyaz gibi renkler görürseniz bu iş hakkınızda hayırlı olacağına, siyah veya kırmızı veya gece gibi şeyler görürseniz hayırsız olacağına delalet eder.
Selamun eleyküm Ben bugün eğlence parkında bir eğlence aletine bindim korktum içinde durdurup indim benimle birlikte o alete binenler de durdular onlrı korkumdan dolyı eğlencesini yarım bıraktım için kul halkına girmişmiyim AMa ben inince alet tekrar clistı onlarda eğlencelerine devam ettiler
Aleykümselam Semra hanım.
Hayır siz onların hakkına girmiş sayılmazsınız. Çünkü korkmak insanın iradesi dışında bir duygudur.
Namaz kilan bir insanin icki sofrasinda icmesede yemeye ve muabbete katilmasi caizmi tesekkurler.
Bir kimse namaz kılsın veya kılmasın bir şey yemese de içmese de içki sofrasına oturması haramdır.
Kuran-ı kerime el basip söz veren bir insan
anne babasinin sözüne bakip kurani kerimin sözunu dusunmeyip karsidaki insani sozunde durmadigi icin yuz ùstu birakmanin gunahini ne kadar almis olur . :((
Ne demek istiyorsunuz açık yazınız.
Selamün aleyküm hocam 6 yıllık sevdiğim vardı 3 yıldır nişanlıydk askerden gelmesini okulunu bitirmesini hep bekledm evlenmek için zamanın gelmesini nişanlıyken ailesi ile biraz sorunlarmz oldu ama ne olursa olsn benden ayrılmadı ve hep bana sözler verdi düğüne bi ay kala ailesinin yanında kavga ettk herşey çeyizim gitmişti gelinlik almıştk ailesnn yanında kavga ettğmz için gurur yaptı gel gidelim gelmezsen yüzüğü bırakır giderm dedi benö ailemin yasadıgmz sorunlardan hiç bi iekilde haberi yoktu nişanlm ise ailemi bırakıp gitme şartını koştu yoksa nişanı bozacaktı bende gitmedim yüzüğü bıraktı gitti çeyizlerimi geri gönderdi köy halkına rezil oldum herkes aylarca beni konuştu olut olmaz laflar söylediler ayrılık sebebi olarak olmayan şeyler herşeye rağmen aradım ben aradım aramız düzelsn 3 günlük dünya neyi paylaşamadık gerekirse aikenle konusup özür dileyim dedm ama her arayışım da bana kinini kustu küfür etti bana aileme. Onla gitmediğim için ve sırf milletin dedikofularınada inanıp hiç bişeden haberi olmayan anne babama küfür etti ben çeyzm geri geldiğinde gururum duygularım hayallerm tepeme yıkıldı ve 6 yıldır bekledm bu şekilde sonlanması beni mahvetti o an psikoloji ile oğlan evinin bana aldıgı bi kaç kıyafeti kesip gönderdm çok çirkindi pişman oldum çok ama gözm o an bişe görmedi. Ben helallesmeyi konusmayı özür dilemeyi herseye ragmen onun küfürlerine ragmen istiyorum ama böyle bişeye kalkıştığımda nişanlım ve ailesi olacak kişiler in tek amacı beni köye daha fazla rezil etmek ve köyde dedikodumu yapmak oluyo küfürlerle hakaretle telegonu kapatmak oluyo.nişanlm olacak kişide ev eşyalarını falan almıstı herşey hazırdı ama bi anda oldu bitti ben kul hakkına girmişmiyim çok özür dilemek için iyi niyetle yaklaşırken hiç konuşma fırsatı bile verilmedi her seferinde küfür. Nişanlm olacak kişi dedi eğer o gün benle gelseydn bugün böyle olmayacaktı herşey yolunda olacaktı ama herşeyden habersz ve düğün hazırlıgı yapan ailemi bırakıp gidemedm o resmen kaçıp gitmemi istedi ailemin hiç bişeden haberi yoktu ama o hala ailemi sorumlu tutuyo anne babama küfürler ediyo anlatmaya çalıstm onların bişeden haberi yok diye hiç bişeye de inanmadı inanmıyo şimdi kin nefret bürümüş gözünü babamın kanser oldugunu ayrıldıktan sonra öğrendik ve nişanlm olacak kişi babam hakknda gebercekmiş gebersn o baban vb. Kelimeler kullanıyo babamnsa hiç bişeden haberi yok. Dedikodu gıybetlere inanaıp aileme ve bana düşman kesildi. Ben ne yapayım hocam bi yol gösterin. Ailemin hakkına ve benm hakkıma girmiş oluyor mu o kişi. Benim hayallerimi yıktı söz vermişti bana 6 yıl bekletti. Ben 6 aydır kendime gelemedim bana bi yol gösterin. Allah razı olsn
Aleykümselam Esma hanım hayırlı sabahlar. Durumunuza üzüldüm. Ama ne çare ki olan olmuş bundan sonra yapılacaklara bakmak lazım. Keşke kendi başınıza bu işlere kalkışmamış olsaydınız, keşke büyüklerinizin izni ile hareket etmiş olsaydınız desem ne fayda, olan olmuş.
Siz bayanlar, duygusal yönleri ağır basan bu yüzden duygularınızın ağırlığı ile aklınız kısmen örtülen kimselersiniz. Kadınların aklının eksik olduğunu söylemiyorum. Duygularınız fazla olduğu için hep sizler pişman oluyor, hep sizler mağdur oluyorsunuz. Güveniyorsunuz, 6 yıl ümitle bekliyorsunuz, hevesi geçen namert, başka birini bulunca da sudan bahaneler ile sizi terk ediliyor.
İnşallah hakkınızda hayırlısı budur. İlk nişanı bozulanı siz değilsiniz üzülmeyiniz o namert kimse için. Evlenip de boşansaydınız daha mı kolay olacaktı? Ya bir kaç da çocuk olsaydı?..
Dik durunuz sakın ona yalvarmayınız. Çünkü öyle yapmakla o kimseyi daha da şımartmış olursunuz.
Daha nişanlılık evresinde size hakaretler yapan, söven, küfreden itikatsız bir kimse ile evlenseydiniz haliniz ne olurdu.?
O sizin hakkınızı gasp etmiş onun sizden helallik dilemesi lazım gelir.
Allah hakkınızda hayırlı olan birisini nasip etsin, onula mesut eylesin..
Selam ve dua ile kalınız.
Iyi gunler hocam ben 12 yasindayim hocam benim 3 tane sorularim var 1. bir gun ben bi arkadasima soylemistim ben o dukandan bisey almak istemiyom cunki soylemistim o dukanin sahibi bir fetö”cu ben zaten o dukanin sahibini tanimiyorum hemde adinida bilmiyorum simdi hocam ben simdi o dukanin sahibinin hakkinami girmisim 2. Benim bir yegenim var bir gun bir 2 tane kucuk cocuklar var oda duydumki onlar benim yegenime kufur etmisler ve baska kotu seyler yapmislar duyduktan sonra ben kizmistim ve onlara kufur etmistim ama onlar bilmiyorlardi onlara kufur etim simdi onlarin hakkinami girdim? 3 kendin bilmeden birisinin hakkina girersen yada yanlislikla istemeden birisinin hakkina girersen nolur?
Cevap
1: Hayır kul hakkına girecek bir durum yok. Onunla alışveriş yapmayınız.
2: Küfür etmek günahtır tövbe ediniz tamamdır.
3: Ona da tövbe edersin.
Hocam hayirli gunler ben 19 yasindayim 2 sene oncesine kadar bir cok fake hesaplar acmistim ama cok cok cok pisman oldum hepsini kapadim ama hergun aklima geliyor tovbe ediyorum fakat kullandigim fotograflarin sahipleride hep yabanci kisilerdi helallik istemem gerekirmi diye kul hakkina girmismiyimdir yoksa iyi bir tovbe yeterlimidir?
Niyetim kesinlikle kötü değildi hocam böyle seylerede onem veren biriydim neden yaptim bilmiyorum gunah oldugunu falan hic dusunmemistim bile cahillik.
Hayırlı günler Damla hanım.
Bşkalarının resimlerini izin almadan kendi resminiz gibi kullanmanız elbette kul hakkıdır. Ama bir cahillik yapmışsınız ve pişman olmuşsunuz. O şahıslara belki ulaşma imkanınız da yoktur. Pişman olup tövbe etmeniz ve bir daha asla böyle bir şeye meyletmemeniz yeterlidir. Bu arada o resim sahiplerine de müslüman iseler affedilmeleri ve huzur ve sağlıkları için, müslüman değiller ise hidayete erip müslüman olmaları için dua ederseniz onlara olan haklarınız ödenmiş olur.
Hocam iyi günler ben 21 yaşındayım ve küçükken ibadetimi yapardım suan sadece inancım kaldı Allah inancı besmele çekmeyi unutur hale geldim günah isliyorum bi konuda bana yardımcı olurmusunuz
İyi günler Ebru hanım. Size yardımcı olmak isteriz ancak nasıl yardımcı olabilelim.?
Hocam ben 16 yaşındayım ve bir karar aldım meslek olarak ben ya asker yada polis olmak istiyorum da bir kız için yani bu mesleklerden birini okumak günahmı çünkü bazı kisiler bana diyoki onca erkeğin icinde bunu okumak yanlış diyorlar yardımcı olursanız sevinirim??
Başka meslekleri tavsiye ederiz. Bu meslekler de farzları yapmanıza engeller vardır.
Evlenmek vaadiyle oyalayip bi kızın namusuyla oynayıp sonrasında yalan söyleyip inkar eden ve ailesini de bu işe ortak eden bir şahsın hem Kendisi hemde ailesini kızın hakkına girmiş olur mu helallik istemeleri gerekir mi
Her ne sebeple olursa olsun bir kızın hayallerini yıkan kimse lanetliktir. O kul hakkına girmiştir. Kızlar da her evlenme vadi ile oyalayan herkese aldanmalarından dolayı sorumludur. Nikah olmadan bir erkeğe yakınlık küllen haramdır. Velev ki nişanlı bile olsalar.
Isyerinde bos vakitlerde dinlenmek kul hakkina girer mi
Hayır kul hakkına girmez.
Selamün aleyküm hocam ben bir xxxxx çok xxxxxştim kaçtik xxxxnmek icin ama aileler yuzunden olmadi ve biz birlikte olduk nixxx xxxxilmadan ve suan ayrildik ben xxxx işledigim icin cok pişmanim tövbe ettim namazimi kiliyorum cok pişman im ve hacca gidecem yetim bir cocuk alip ona bakip buyutecem allah beni af eder mi ne olur yardim edin bana
Aleykümselam Gül hanım. Allahu Teala Tevvâbün-Rahîm’dir. Yani, tövbeleri kabul edici ve çok merhametlidir. Evet çok büyük bir günah işlemişsin. Ama her şeyin bir affı vardır. O işin affı da bir daha o işi yapmamak için Allah’a söz verip tövbe etmektir. O durumda Allahu Teala sizi bağışlar ve affeder.
Çocuk büyütme işi evlat edinme ise dinen doğru değildir. Ancak, fakir ve kimsesiz çocuklara yardım edebilirsiniz. Bu şekilde yardımcı olmanız daha doğru olur. Bu genç yaşta hayata bu kadar küsmeniz de doğru değil. Yeniden evlenip çoluk çocuk sahibi olmak varken neden bu genç yaşta hayat böyle küsüp de toplumdan kopuyorsunuz.?
Allah’a emanet olunuz.
Allah sizden razı olsun hocam ama çok azap cekiyorum çok ağliyorum surekli namaz kiliyorum o zamanlar küçük tüm şuan 20 yaşındayım ve hacca gitmek için para biriktirmeye başladim ölene dek allaha kendimi af ettirmek istiyorum cok kötüyüm başka neler yapa bilirim bilmiyorum
Allah sizi mağfiret eylesin Gül hanım. Allah’ın rahmetinden ümit kesmek haramdır. Bak Rabbimiz ayetinde ne buyurmaktadır:
“Lâ taknetû min râhmetillah” (Zümer Suresi, 53. ayet). Mealen: “(Ey kullarım) Allah’ın Rahmetinden Ümidinizi Kesmeyin!..” (Zümer Suresi, 53. ayet).
Bizler insanız. Hata yapmaktan ve günaha düşmekten mahfuz değiliz. Allah’ın tövbe kapısı kıyamete kadar açıktır. Size tavsiyem ahlakı güzel bir beyle evlenip hayırlı çocuklar yetiştiriniz ki günahlarınıza kefaret olsun. Günahınızı da içinize gömün başkalarına anlatmayınız ki affolunasınız.
Selam ve dua ile baki kalınız.
Amin allahıma laik bir kul olmak için son nefesime kadar ona dua edecem allah sizden de razi olsun yardimci olduğunuz için
Allah yar ve yardımcınız olsun Gül hanım.
Hocam selamun aleykum ben bir cok facebook hesap actim resimler farkli isimler farkli yani onceden hic farkinda degildim cogu seyin.Sahte hesapla konustugum oldu bazi kisilerle Ben hesaplari sildim ve dondurdum Hocam.Simdi ben Tovbe etsem Samimi bir sekilde olurmu ? Ne tavsiye edersiniz Allah razi olsun..Umidimi kesmek istemiyorum..
Aleykümselam Orhan bey.
Allah Et-Tevvâb’tır. Yani, bütün tövbeleri kabul edicidir. Yeter ki siz samimiyetle pişman olup bir daha aynı ve benzeri şeyleri yapmayacağınıza dair Allaha söz veriniz.
Tövbenizi bozmamak tövbe yapmak kadar önemlidir. Onun için tövbeden sonra beş vakit namazı cemaatle kılmaya çalışınız. İyi arkadaşlar bulunuz. Bizim İslam Dergisi Facebook sayfamızı da beğenip paylaştıklarımızı takip ediniz ve paylaşarak siz de sevaba nail olunuz.
Konuyla alakası yok ama icimiDen verdiğimiz sözleri tutmak zorundamiyiz
İçinizden söz verdiğiniz kişiye bağlıdır o. O söz verdiğiniz Allah ise sözünüzü yerine getirmeniz farzdır. İçinizden insanlardan birine söz verdiniz ise, o kuruntudur. Gerekmez.
İstemeden içimden söz veriyorum mesela dinden cikarsam kabul için 10 koyun kescem diyon bu vesveseni yoksa yapmam gerekiyor mu yapmasaam tovbem kabul olmazmi
Sizin akılınız başınız da mı ? Neden dinden çıkıp da 10 koyun kesiyorsunuz? O içinizden gelen o ve benzeri söylemler şeytanın sözleridir. Kendinizi fazla dinlemeyiniz. Bir iş bulup onunla meşgul olunuz. Hiç bir iş bulamazsanız bir ilmihal alıp okuyup cahil kalmayınız.
Bilerek değil yanlışlıkla tovbem kabul olurmu
Yanlışlıkla veya bilerek her ne günah işledinse tövbe edersen Allah tövbeni kabul eder. Tövbe demek o günahı işlediğine pişman olmak ve bir daha yapmamak üzere Allaha söz vermektir.
Hocam sövmek derken neleri kastediniz
Sinkaflı konuşmalara sövmek denilir.
selamun aleykum hocam hayırlı aksamalr benim sorum olacaktı
Benim hakimda olup olmadik şeyler konusan insanlar yani bni kotu birisi olarak karsi tarafaa soyleyen insanlara bn hakikimi helal etmeye bilirmiyim?
hocam bn sevgilimden ayrılmistım cunku bana coka cı cektirmisti ayrilirken hakkimi helal etmiyorum dedim ve sonra geri baristik geri hakimi helal ediyorum dedim hakul olur mu ?
hocam bi sorum daha olacaktı muska takmak gunah mi bisi bna namaz kılmıyorsa neden takıyorsun dedi muskayi takmak icin namaz kilmak gerekirmi ?
Aleykümselam Ramazan hayırlı sahurlar. Tabi hakkınızı ister helal eder isterseniz helal etmeyebilirsiniz. Hakkınızı helal ettiyseniz helal olmuştur. Muska içinde ayet ve hadisi şeriflere ait dualar varsa fayda ve korumayı Allahtan bilerek muska takmak caizdir. Aksi halde şirk olur. Namaz kılarsanız Allah onun faydasını verir. Yoksa bi faydasını pek göremezsiniz.
Allah razı olsun hocam tesekur ederim bilgileriniz icin hayırlı sahurlar Allah yar ve yardımcınız olsun selamun aleykum hayırlı akşamlar.
Allah sizden de razı olsun size de hayırlı sahurlar Ramazan kardeşim.
ben Maaşımı alamıyordum çalıştığım işyerimden bende kasada o gün ne satış yaptıysam belli bi miktar alıyodum mecburen çünkü ihtiyacım oluyordu Maaşımı alamadığım için bundan dolayı ben madurmıyum yoksa yapmamalımıydım
Maaşınızı alamadıysanız orada çalışmamalıydınız. Eğer işverenle anlaştığınız kadar aldıysanız hakkınızı almış sayılırsınız. Kendi kendinize maaşım şu kadar olmalı deyip aldıysanız o hırsızlık olur.
bir gruba içimizden kufredersek içindeki kişilere kufretmis oluruzmuyuz
Niye içinizden bir guruba küfrediyorsunuz? Böyle bir şey doğru değildir.
Hayırlı ramazanlar hocam..Benim bir iliskim vardı ayrıldıktan kısa bir sürü sonra ortak yakın bir arkadasımla evleneceklerini ögrenip yüzlestim bana daha önce bisey yasanmadıgını ayrılınca bu kararı aldıklarını açıkladı erkek arkadasım ben inanmadım ve hakkımı helal etmiyorum dedi o da bende etmiyorum o zaman dedi..Yıllar geçti olgunlastım tövbe edip Rabbime o kisilere hakkım helal olsun dedim simdi evliler huzursuzluk olmasın diye ulasmadım hiç karsımada çıkmadılar sizce birebir helallik almam gerekir mi hocam.?
Hayırlı ramazanlar Merve hanım. Onunla karşılaşıp helalleşmen dinen uygun değildir. Karşılaşırsanız fitne çıkabilir. Her ikiniz için de çok kötü şeyler olabilir. Siz onun için dua edin en uygunu budur.
Allah razı olsun hocam içim biraz daha rahatladı..Son birsey daha sormak istiyorum size hakkımda aslı olmayan seyler duyup inanan ve bana mesafe koyan insanlara izahat verip kendimi savunmam mı gerekir yada bana gelip sorma geregi duymadıkları için tepkisiz kalıp Allah’a mı havale etmem gerekir sizce.?Ben kendimi anlatmaktan çok yoruldum inanın bazen ne
Onları Allaha havale ediniz ve işinizle meşgul olunuz.
Cevaplarınız için tesekkür ederim hocam,hayırlı ramazanlar dilerim
Estağfirullah. Allaha emanet olunuz Merve hanım.
Selamünaleyküm!
Hocam ben askerde kantin görevlisi seçildim. Görevi devir aldığım arkadaş bazı ürünleri 20,25 kuruş fazla fiyata sattığını, onun askerliği bitene kadar yani 1 ay falan benim de bu ürünleri bu fazla fiyattan satmam gerektiğini söyledi. bende 2 ay kadar yani o gittikten sonraki 1 ay daha o ürünleri 20,25 kuruş fazladan sattım. Şimdi anlıyorum ki kul hakkına girdim. bu yaptığım şey için çok pişmanım. O zaman satış yaptığım arkadaşların bir çoğunu tanımıyorum bile. ben şimdi ne yapmalıyım ??
Aleykümselam Yunus. O fazlalıklar sana mı kaldı yoksa askerlik şubesine mi? Sana kaldı ise hem hırsızlıktan hem de kul hakkından tövbe etmelisin. Sana kalan miktar kadar Mehmetçik vakfına bağış yapmalısın.
Soru Konusu : EvlilikGörüntülenme : 28 Konu Numarası : 122744
Hocam merhabalar, Ben 15 yıldır evliyim eşimin ailesi evlilik yaşamımızda bize hep huzursuzluk verdi. Ben buna rağmen saygımda hiç kusur etmedim. Söylediklerine cevap vermedim.En son yaşadığımız olayla ilgili size danışmak istiyorum. Bizim eşimle birlikte oturduğumuz ev dışında başka bir evimiz daha var. Eşim bu evi satalım başka bir ev alalım dedi. Bende sen bilirsin dedim. Aradan bir süre geçtikten sonra babasının parasının olduğunu onların almak istediğini söyledi. Bizde olması gereken fiyatı söyledik onlarda kabul etmişler. Ancak paranın bir kısmı eksik kalmış. Kendi aralarında konuşup paranın bir kısmını eşim karşılayacağını ama bundan benim haberim olmamasını söylemiş. Onlar da kabul etmişler. Bana paranın hepsini kendileri vermiş gibi göndermişler. Yani ailecek beni kandırıp oyun oynamışlar. Benim bir süre sonra bundan haberim oldu. Tapuyu henüz vermedik ben de bütün parayı eşime geri iade ettim. Çok üzüldüm kırıldım. Şimdi de eşim ve ailesi yeni plan yapmışlar 400 bin TL ye eşim 70 bin TL kredi çekip yazlık alacaklarmış. Anlayacağınız benim yine rızamı almadılar. Ben eşime ve ailesine karşı Nasıl bir tavır sergilemeliyim. Bu kul hakkına girer mi? Çok teşekkür ederim ilginize
Derya hanım bu evi eşinizle birlikte çalışarak mı satın almıştınız yoksa size baba veya annenizden miras mı kalmıştı. Ya da bu evi sadece senin kazancınla mı satın alınmıştı.?
Yukarıda belirtilen şekilde o evi elde etmişseniz onlar o durumda kul hakkına girmiş olurlar. O duruma tepki göstermenizde çok haklısınız.
Ancak, eğer bu ev sırf eşinizin kazancı ile satın alınmışsa, o duruma rıza göstermeniz daha doğru olur.
içimizden birine söversek kul hakımı
Hayır kul hakkı değil haramdır.
SelamınAleykum!
Hellallik almak için Gıybet ettiğimiz kişileri ve kul hakkı yediğimiz kişileri hatırlamıyorsak. Bu günahların affolunması için ne yapmalıyız?
Aleykümselam Ebru hanım.
Onlar için hayır hasenat yapınız ve onların affı ve selameti için dua ediniz.
Hocam selamın aleyküm hayırlı günler iyisinizdir inşallah. Bir sorum olacaktı hocam mesela yolda birinin yüzüne sert bakmak kul hakkı olur mu? Ve o kişiden helallik almak gerekir mı? Veya tövbe etmek yeterli olur mu? Şimdiden teşekkürler hocam cevabınız için.
Aleykümselam Seda hanım. Teşekkür ederim biz afiyetteyiz inşallah sizler de iyisinizdir.
Sert bakacağınız kimseye bağlıdır o hak. Eğer yabancı bir erkek size art niyetli bakıyorsa ona sert bakmanız sevaptır. Ama yakın akrabalarınız veya kız arkadaşlarınıza sebepsiz yere set bakmanız kul hakkıdır.
Çok şükür bende iyiyim hocam sağolun teşekkür ederim cevabınız için. Hayırlı günler
Hayırlı günler Seda hanım.